Bəzən bir ətir qoxusu hiss edərik, keçmişi xatırladar bizə, xatirələr canlanar gözlərimiz önündə…
Bəzən bir ətir qoxusu hiss edərik, yaşamağa həvəsimiz artar, gələcəyi düşünərik, ümidlənərik.
Qoxuların bizi idarə etdiyini bilirdinizmi heç? İnsanların qoxularla bir-birinə bağlandığı, hisslərin qoxular vasitəsilə yarandığı haqda məlumatınız varmı?
Bəs onların zərərlərindən necə, xəbərdarsınızmı? Elə isə Zerifler.com Ailem.az-a istinadən bu xəbəri verir.
Ətirlərin tarixi lap qədim zamanlara gedib çıxır. Belə ki, ətirlər haqqında qədim Misir papiruslarında məlumat verilib. İlk ətirlər tüstü formasında olub. Daha sonra ətirlər ağ maye ilə əvəzlənib. Ətirlərin yaranma məqsədi pis qoxuları aradan götürməkdən ibarət olub. İlk ətirlər qızılgül ləçəklərindən hazırlanırdı. XIV əsrdən etibarən isə ətirlərə spirt vurulmağa başlandı. Bu gün bütün dünyaya fransız ətirləri səs salsa da, nəzərinizə çatdıraq ki, Fransada ətir istehsalı son dövrlərə təsadüf edir. Tarixi araşdırmalar göstərir ki, ətirlərdən ilk dəfə kişilər istifadə edib.
Bəzən ətirlərin müxtəlif tənəffüs yolları xəstəliklərinə səbəb olduğu deyilir. Fizioterapevt Anar Abdulovun sözlərinə görə, hələ bu günə kimi ətir istifadəsindən xəstələnmə qeydə alınmayıb. Ümumiyyətlə, ətilərin istifadəsi barədə heç bir aidiyyatı qurum qadağa qoymayıb. “Nə Ümümdünya Səhiyyə Təşkilatının, nə Səhiyyə Nazirliyinin, nə də digər qurumların ətirlərdən xəstələnmə barədə məlumatları yayılmır. Bu da onu deməyə əsas verir ki, ətirlərin xəstəlik yaratması sual altındadır”.
Həkim bildirir ki, ətirlər körpə uşaqlara zərərlidir. Belə ki, onların ağciyərləri hələ tam inkişaf etmədiyi üçün ətirlərin tərkibində olan kimyəvi maddələr ciyərlərə ziyan vura bilər: “Bundan əlavə ətirdən istifadə göz xəstəliklərinə (gözə düşərsə), dəri xəstəliklərinə (həssas insanlarda) səbəb ola bilər. İngiltərə alimlərinin araşdırması zamanı məlum olub ki, ətirlərin tərkibinə vurulan maddələr burun tutulması, göz yaşarması, bəbəklərin quruması, astma tutması, kəskin baş ağrıları, qısa müddətli yaddaş itkisi, diqqətsizlik, ikili görmə, asqırma və öskürək, qulaqlarda küy, cingilti və ağrı, baş dönməsi, nəfəs darlığı, udqunmada problem, ürək bulanmaları, həyəcanlanma, tez-tez əsəbləşmə, oynaq, damar və əzələ ağrıları, yüksək təyziq kimi problemlərə səbəb olur”.
Bəs digərlərindən seçilmək üçün hansı qoxulara üstünlük vermək lazımdır?
Kimya elmləri namizədi, kosmetoloq Nurlana Qədirli bildirir ki, insanlara ən çox ədviyyat qoxusunu əks etdirən iylər təsir edir. Belə ətirlər afrodizyak adlanır: “Kişilərin diqqət mərkəzində olmaq üçün afrodizyak qoxulara üstünlük vermək lazımdır. Bu qoxuların içində darçın qoxusu cəzbedicidir. Ətir seçən zaman darçın qoxulu ətirlərə üstünlük verməyiniz sizi diqqət mərkəzinə gətirəcək. Onu da deyim ki, bu qoxu kişiləri ehtiraslandıran qoxulardandır”.
Ekspert bildirir ki, vanil qoxusu da insanlara təsir edir. Belə ki, yaxın keçmişdə vanil cinsi problemləri həll edən ədviyyatlardan sayılırdı. Günümüzdə vanil qoxulu bir çox ətirlər satılır. Belə qoxulu ətirlər də kişilər tərəfindən sevilir.
Lavanda çiçəyinin qoxusu isə olduqca fərqli təsirə malikdir. Bu qoxu insanı gün ərzində yorğunluqdan qorumaqla yanaşı cinsi hissləri də gücləndirir.
Müsahibim deyir ki, qadınlar ətir seçərkən mövsümi ətirlərə üstünlük versələr, bu, onlarda özünə inamı daha da gücləndirər. Belə ki, yaz mövsümünə uyğun yüngül, çiçək qoxularından istifadə edilməlidir. Bu zaman insan özünü daha təravətli və xoşbəxt hesab edir: “Yaz qoxuları insanda yaşama həvəsini qaldırır. Romantik olduğunuzu hiss etdirmək istəyirsinizsə, çiçək qoxularına üstünlük vermək lazımdır. Qalıcı və ovsunlayıcı ədviyyatlı qoxuları isə xüsusilə qış və payız mövsümündə istifadə etmək uyğundur. Bu qoxular sizə güc və cazibədarlıq hissi verəcək. Şirin qoxular hər mövsüm üçün uyğun olsa da, bu qoxular fərdilik daşıyır. Özünüzü gənc və gümrah hiss etmək istəyirsinizsə, şirin qoxulardan istifadə etməyiniz məsləhət görülür. Çünki şirin qoxular indivudal olsa da, ehtiras yaradır.
Çiçək qoxuları əsasən çiçəklərin yarpaqları, yağ və toxumlarından alınır. Meyvə qoxuları isə təzə və yüngül qoxulardır, əsasən bergamot, limon, portağal, naringi və portağal çiçəklərindən çəkilir”.
N. Qədirlinin sözlərinə görə, ətirlər də geyim kimi yaşa və tərzə uyğun seçilməlidir. Məsələn, gənclər meyvə və sabun kimi yüngül qoxulara üstünlük verməlidir. Yaş artdıqca ədviyyat və çiçək qoxuları seçə bilərlər.
Ətir seçərkən dəri tipi də nəzərə alınmalıdır. Çünki əsmər xanımlara yaraşan qoxular sarışınlara uyğun olmaya bilər.
Kosmetoloq qeyd edir ki, ətirlərin qalıcılığı dərinin cinsindən çox asılıdır. Belə ki, yağlı dərilərdə ətirlərin qoxusu daha qalıcı olur. Bu səbəbdən də quru dərili xanımlarda ətirlər daha tez bitir: “Yağlı dərisi olanlar ədviyyat qoxularına, quru dərililər isə çiçək qoxularına daha çox üstünlük verməlidirlər”.
Müsahibim deyir ki, ətirlərin qablaşdırıldığı şüşələr də ətirlər haqqında məlumat verir. Məsələn, ağ qabda klassik, bahalı, zadəgan və saf ətirlər qablaşdırılır.
Psixoloqların fikrincə isə, qoxuların da öz dili var. Bəzən insanların ifadə edə bilmədiyini qoxular vasitəsilə anlamaq mümkün olur. Bəs insanlara ən çox hansı qoxular təsir edir?
Psixoloq Nigar Məmmədovanın fikrincə, sizə hədiyyə olunan ətrin qabına baxıb, o insan haqqında müəyyən məlumatlar əldə edə bilərsiniz: “Sarı qablı ətir gətirən insan qaynar, şən, əyləncəli, həyat dolu, portağal rəngli ətir hədiyyə verən insan təsir edici, canlandırıcı, dinamik ruhlu insan olur. Ümumiyyətlə, ətirləri seçərkən qablarına diqqət yetirmək lazımdır”.
Psixoloqun fikrincə, ətirlərin insan psixikasına da təsiri böyükdür. Belə ki, ətirlər keçmiş xatirələrin oyanmasına, həyat eşqinin yaranmasına və insanı ruhdan salmağa səbəb olur: “Bəzən bir qoxu duyarsan, sanki keçmiş film lenti kimi gözlərin önündə canlanar. Bəli, belə olur. Çünki beynimiz daim çox işlətdiyimiz qoxuları, bizə əziz olan insanların qoxusunu, nifrət etdiyimiz insanların istifadə etdiyi qoxuları özünə çəkir. Və istənilən an o qoxunu hiss edəndə həmin insan və ya zaman yadımıza düşür”.
Ətirlərin həvəsləndirmə qabiliyyəti olduğu kimi, depressiya yaratmaq, stressə salmaq qabiliyyəti də var.
Belə ki, ilk seçimdə bəyəndiyiniz qoxu sonradan sizi bezdirə, yora və hətta ruhdan da sala bilər. Buna görə ətir seçən zaman az miqdarda olan ətirlərə üstünlük vermək lazımdır.
Unutmayın ki, ətirlər sizin haqqınızda məlumat daşıyıcılarıdır. Belə ki, sərt ətirlər sizin ağır təbiətli, ciddi, şirin ətirlər özünə qapalı, çiçək ətirləri romantik, ədviyyat qoxulu ətirlər ehtiraslı olduğunuzu bildirir.
Ətir qoxuları heç bir zaman insan yaddaşından silinmir. İllər keçsə, belə qoxu istənilən xatirəni yada sala bilir.