Kollektivlik ruhunu canlı tutmağa çalışın
Akio Morita “Sony” şirkəti və onun idarəetmə fəlsəfəsindən bəhs etdiyi “Made in Japan: Akio Morita & Sony” əsərində kollektivlik ruhu haqqında bəzi məqamlara toxunur:
“İnsanları kollektivlik ruhu çərçivəsində bir araya gətirə bilsək, onlar da bu şəraitdə texnologiya qabiliyyətlərini sərbəst şəkildə və bütövlüklə inkişaf etdirə bilsələr, bu şirkət bütün işçilərinə böyük xoşbəxtlik və fayda gətirər.
Tranzistorlu radio kimi bazarda heç olmayan məhsulları istehsal etdik. Div firmalar isə bunların uğurlu olub-olmayacağını gözlədilər. Sonra bizim səmərələrimizdən bəhrələnərək oxşar cihazlar istehsal etdilər. Hər zaman bir addım öndə idik. Kiçik radiodan tranzistorlu televizora, portativ stereo maqnitofon və volkmendən əldə daşına bilən televizor (watchman) və kompakt disk oxudanlara (discman) qədər…
İlk olaraq ev şəraitində istifadə edilən video-maqnitofonu biz istehsal etdik. Trinitron televizor lampasmı biz ixtira etdik. 3,5 sm-lik kompüter disklərinə dünyanın ən böyük tutumlu yaddaş mexanizmini sığışdırdıq. Televizor xəbərləri üçün daşına bilən kameralar istehsal edərək bu sahədə inqilab etdik. Mavika kameralarda da pionerlik bizə aiddir. Səkkiz millimetrlik videoda da eyni şəkildə.
Ancaq uğurlu satış siyasəti, məqsədyönlü inkişaf və idarəetmə olmadan bütün bu ixtiralar təsirsiz qalacaqdı.”
“Dünyanın harasında olursaq olaq, “Sony” şirkəti olaraq siyasətimiz, işçilərə Sony ailəsinin bir üzvü gözü ilə baxmaqdır. Bu səbəbdən İngiltərədəki zavodumuzu açmazdan əvvəl idarəçi və mühəndisləri Tokiodan gətirdik, bərabər çalışdıq, təlimlər keçdik və ailəmizin bir üzvü kimi davrandıq.
“Sony”də hər kəs eyni pencəyi geyinib, eyni kafeteriyada yemək yeyər. İdarəçiləri işçilərlə birlikdə oturub, eyni otaqları paylaşmağa təşviq etdik.
Fabrikdə baş ustalar hər səhər işçilərə görüləcək işlər barəsində məlumat verərlər. Onlar işçilərin üzlərinə diqqətlə baxar, aralarında yaxşı görünməyən biri varsa, onun xəstə olub-olmadığını soruşar, problem və dərdini öyrənməyə çalışarlar.”
“Şirkətimizdə hər kəs öz fikrini ortaya qoymağa çalışır. Bu fikirlərin başqalarının fikirləri ilə ziddiyyət təşkil etməsi bizim üçün çox səmərəli olur. Çünki nəticədə daha maraqlı fikirlər ortaya çıxır.
Bütün fikirlər idarəçilərin öhdəliyinə buraxılsa, bir şirkət heç bir irəliləyiş əldə edə bilməz. Şirkətdəki hər kəsin fikirləri öyrənilməlidir. Alt təbəqədəki fərdlərin işləri sadəcə fiziki işdən ibarət olmamalıdır. Biz, “Sony” olaraq işçilərimizdən işləri asanlaşdırma, daha güvənli və effektiv hala gətirmə mövzusunda ildə səkkiz təklif alarıq. İşçilərimizin təkliflərinə çox önəm verərik. Çünki fikirlərinin əksəriyyəti onların işləri ilə bilavasitə əlaqəli olduğuna görə həm önəmli, həm də faydalıdır. Bir işin strukturunu, o işi icra edən insandan daha yaxşı kim bilə bilər ki?”
Dəqiq olun
İşlərinizdə dəqiq olun. Bu, işinizin artan templə inkişafında və əməkdaşlarınızla münasibətlərinizdə əvəzsiz təsirə malikdir.
Dənizçilik şirkətinin idarəçisi sifariş verdiyi gəminin müəyyənləşdirilmiş tarixdə istehsal edilib-edilməyəcəyi mövzusundakı narahatçılığını tərsanənin müdirinə bildirdi. Milliyətcə alman olan müdir arxasına söykənərək özündən əmin şəkildə “Biz qərarlaşdırdığımız tarixdə təhvil verəcəyik. Möhtəməl gecikmələr üçün istədiyiniz şərti qoya bilərsiniz”, – dedi. Dənizçilik şirkətinin nümayəndəsi təəccüblənərək, müdirdən nə demək istədiyini soruşdu. Müdir bir az əvvəl dediklərini yenə təkrarladı: “Dedim ki, sizə istədiyiniz şərti qoya bilərsiniz”. Nümayəndə çaşıb qalmışdı. “Qərarlaşdırılmış tarixdə gəmini təhvil verməsəniz, hər günlük gecikmə üçün bir milyon dollar tələb edirəm”, – dedi. Alman soyuqqanlıqla, “problem deyil, bir milyon dollar yazın”, – dedi. “Biz 150 ildir ki, bu işlə məşğuluq və bu günə qədər bir gəmini belə qərarlaşdırdığımız tarixdən gec təhvil verməmişik”.
Bu danışıqlardan sonra onlar yenidən görüşdülər. Tərsanə sahibi müştərisinə gəminin dəqiq təhvil verilmə tarixini söylədi.
Dənizçilik şirkəti həqiqətən gəmisini dəqiqəsi-dəqiqəsinə müəyyən edilmiş tarixdə təslim almışdı. Bu hadisə haqda uzun müddət danışılmış, tərsanənin adı uzaqlara yayılmışdı.
Tənqid etməyin, həvəsləndirin
Çox sayda cinayət işləmiş, adam öldürmüş, soyğun etmiş insanlar belə günahkar olduqlarına inanmadıqlarına görə sizinlə hər gün görüşən insanlar tənqidlərinizin doğruluğunu qəbul edəcəklərmi? Sərt tənqidləriniz sizcə bir işə yarayacaqmı?
İnsanlara təhdidlə, zülmlə, qaba davranışlarla da iş gördürmək mümkündür, ancaq bu tip davranışların qatlanılması lazımi ağır nəticələri möhtəməldir. Səmimi bir təqdiri, içdən söylənilmiş təşəkkürü hansımız istəmərik? Hansımız onunla qarşılaşsaq, rədd edərik?
Hər kəsin təqdir edilməyə ehtiyacı vardır və hər kəs təqdir etməyi bilməlidir. İşimizin adı dost qazanmaq deyilmi?
“Saat və günlük hesabı ilə pulunu ödəyərək bir insanın fiziki əməyini, vaxtını, bəzi əzələvi fəaliyyətlərini ala bilərsiniz, lakin onun təşəbbüskarlığını, düşüncələrini və ruhunu satılana bilməzsiniz, bunları ancaq fəth edə bilərsiniz”, – deyən amerikalı psixoloqun sözləri qədər də mənalıdır.
İnsanlara önəmli olduqlarını hiss etdirin. Kimsəyə yanlış düşündüyünü səhv bir üslubla söyləməyin. Bir şeyi isbat etmək istəyirsinizsə, bunu niyyətinizi büruzə vermədən bildirin. Öyrənirmiş kimi davranaraq öyrədin. Xatırlatmağa çalışırmış kimi xatırladın. İnsanları cəsarətləndirin. Nə öz işinizdə, nə də onların işində çətinliklər yaradın.
Müəllif: Əsədulla Əliyev
Mənbə: «Müvəffəqiyyətə gedən yol»